Więcej o prl

Stanisław Heleński - Anonim #121

Ewa wzywa 07, zeszyt 121

Spis osób:

• Tadeusz Karczewski (ps. Elegant) - dobry kierowca, ale nie lubi korków
• Zygmunt Sobolewski (ps. Studencik) - utalentowany kopista
• Wacław Dragon - dobrze poinformowany mecenas, również przedsiębiorstwo import-eksport
• Otto Wagner - włamywacz, brak wiedzy nadrabia pewnością siebie
• Karl Getler - planuje kradzież z Muzeum Narodowego
• Kurt Braun - bogaty handlowiec, specjalność dzieła sztuki
• dodatkowo - anonimowi pracownicy instytucji (stróż, dyrektor, bibliotekarka)

Elegant szuka Studencika, genialnego kopisty starych obrazów, żeby zaproponować mu spółkę - Studencik namaluje kopię obrazka, a potem wspólnie w słabo strzeżonym prowincjonalnym muzeum dokonają podmiany. Studencik się zgadza, niestety po akcji zostaje przez sprytnego Eleganta wykołowany. Kiedy po jakimś czasie odnajduje nieuczciwego zleceniodawcę, zostaje wciągnięty w bardziej skomplikowaną, bo międzynarodową intrygę. Podobnie teraz - ma namalować kopię jednej części tryptyku (pozostałe dwie zaginęły w pomroce dziejów), wystawianego objazdowo w małych muzeach. Tym razem do akcji zostają wciągnięci dwaj niemieccy cwaniacy, którzy na polskiej prowincji[1] nie spodziewają się żadnych problemów. Wyjątkowo, w czasie akcji nie pada żaden trup.

Się pije: kawę z koniakiem, albo wykwitnie:

- Co pan pije? Śliwowica, „Janek wędrowniczek", Napoleon, nasza Wyborowa... - wymieniał zawartość barku.
- Sok grapefruitowy pan ma?
- A z czym chce go pan zmieszać? z... Gordon's Dry Gin?
- Nie, dziękuję, nie przywykłem do takich wykwintnych mieszanek. Wystarczy „żyto".
- Może jednak chociaż „Beefeater"?

[1]

Znam Polskę dość dobrze. Egzotyczny kraj pełen zaskakujących paradoksów. Proszę sobie wyobrazić, że można tam kupić za marne pieniądze antyki, warte u nas na Zachodzie ogromne pieniądze.

Inne z tego cyklu tutaj.

#34 2/3 (przeczytałam też po raz kolejny EW122).

Napisane przez Zuzanka w dniu czwartek kwietnia 1, 2021

Link permanentny - Kategoria: Czytam - Tagi: 2021, kryminal, panowie, prl - Komentarzy: 2

Ewa wzywa 07 118-120

Kazimierz Tkacz - Nikt nie żałował ofiary #118

Spis osób:

• Beata Nowicka - zastępca kierownika domu wczasowego, słodka gęś
• Adam Żaczek - bardziej nieżywy niż był za życia, stary, obrzydliwy podrywacz i ogólnie nieprzyjemny człowiek
• profesor Marcin Kocoń - starzejący się medyk, rąbiący ludziom prawdę w oczy
• porucznik Andrzej Kamiński - po przejściach, wyemigrował na Wybrzeże na własną prośbę
• docent Maria Żurakowa - podstarzała pani bez pretensji, dowcipna i podobno niegłupia
• Irena Ziółkowska - pod czterdziestkę, z pretensjami do urody, elegancji, młodości, intelektu, była żona denata
• Neta Cabanowa - słodki dziubasek, miss wczasów, ale też silna, zdrowa dziewucha, świetnie radząca sobie w życiu
• asystent Joanna Pelc - milczący odludek, znikająca na całe dni z suchym prowiantem
• docent Zenon Górecki - cyniczny i złośliwy, a poza tym z nominacją na profesora
• Zyguś Raduski - wścibski gówniarz, świeżo upieczony prawnik, chce pracować w milicji (chociaż mama twierdzi, że mu przejdzie)
• Edward Kaszycki - spokojny i wesoły kierownik domu wczasowego
• Zofia Raduska - matka Zygmunta
• Leszek Caban - mąż Nety
• Jan Zieliński - palacz i dozorca w domu wczasowym
• Inna(?) - podrywka Kaszyckiego
• major Korecki - Warszawa, przyjaciel Kamińskiego
• Halka - żona Koreckiego, brzydka, ale z poczuciem humoru
• Jolanta Wilska - przyjaciółka Joanny z czasów studenckich
• Sierżant Kwadra - Międzyzdroje

Pracownicy UW spędzają wakacje w Międzyzdrojach. Ginie adiunkt Żaczek, niemiły człowiek, którego nikt nie żałuje. Autor wprowadza ciekawy, choć nieco irytujący zabieg narracyjny, polegający na tym, że zmienia się narrator, którego czasem można rozpoznać (Raduski, Kocoń, Żurakowa, Pelc itd.), a czasem nie (więc pewnie to morderca). Milicja przyjeżdża na miejsce, ale napotyka na mur, bo wszyscy emitują niechęć do denata, ale niespecjalnie chcą mówić, dlaczego, nawet kiedy młodemu Raduskiemu ktoś rozbija głowę, a pani Żurakowa również zostaje znaleziona martwa. Z czasem okazuje się, że Żaczek Koconiowi fałszywie zarzucił plagiat pracy zmarłego przyjaciela, Cabanową namówił na przemyt i szantażował ją tym, doprowadził męża Raduskiej do śmierci, a dziewczynę Góreckiego sprowadził na złą drogę[1]. Kończy się turnus, akcja z wybrzeża przenosi się do Warszawy, gdzie u pani Raduskiej odbywa się zebranie wszystkich zainteresowanych (jak w kryminale Agathy Christie), a po małej szarpaninie zbrodniarz zostaje wyprowadzony.

[1] Jak się okazuje, podobny los spotkał Talę, ukochaną Kamińskiego:

Ja też uważałem Talę za dziewczynę wyjątkową. Była taka inteligentna, szlachetna. Studiowała historię sztuki, wzięła urlop dziekański, została pilotką „Orbisu”. A ja zajmowałem się zwalczaniem przemytu dzieł sztuki. Sprawdzałem wszystko i wszystkich, siebie nawet gotów byłem sprawdzać, choć nigdzie nie wyjeżdżałem. Ale na myśl mi nawet nie przyszło, żeby podejrzewać Talę. A przecież miałem sygnały, że wywożone dzieła sprzedawano w krajach, do których ona jeździła.

Się je: pieczeń wieprzową (wysuszoną), pasty wielosmakowe (z wędzonej makreli, majonezu, sera, kiełbasy i jajek).
Się nie pije: piwa (bo nie ma).
Się śpi: w wałkach i z kremem na twarzy.
Bon-moty: ”Była, to znaczy robiła wrażenie takiej - jak mówią Francuzi - której można dać komunię bez spowiedzi”.

Aleksander Gabrusiewicz - Kwadratura trójkąta #119

Spis osób:

• doktor Adam Wiślicki - ordynator oddziału położniczego
• Ewa Wiślicka - żona przy mężu
• doktor Kwacz - lekarz dyżurny
• Amelia Ponińska - przyszła rodzić 25 września[1], ale została, bo komplikacje
• Lucyna Czerwińska - siostra dyżurna, zwana miss szpitala
• porucznik Jan Erlich - kierownik „dochodzeniówki", wysoki, szczupły brunet
• sierżant Majewski - zastępca, marzy o spostrzegawczej pannie Marple
• podpułkownik Biskupski - zastępca komendanta, zwany “Szeryfem”[2]
• sierżant Mazur - podoficer dyżurny
• Izabela Drecka - maturzystka, która nic dostała się na studia i jako salowa „zarabiała" punkty na uczelnię
• Zenon Kwaśniewski - taksówkarz, zbierał na nowego “fiata”
• Kwaśniewska - żona Zenona
• kapitan Jerzy Skrobot - z Komendy Wojewódzkiej, rozpracował cwaniaka, który usiłował zasugerować własną śmierć, podstawiając do samolotu kolegę (ale wtedy miał na imię Wincenty)
• Kazimierz Malewicz - solidny budowlaniec
• Anna Zębowska - niby żona Malewicza, ale nigdy nie brali ślubu
• Maria Drecka - secundo voto Adamska, roztrzęsiona i nerwowa, matka Izy
• Regina Zabiełlo - ciotka Izy, gadatliwa rencistka, stara panna
• Madeyska - wychowawczyni Izy Dreckiej, nauczycielka fizyki
• Zbigniew Krupa - pechowy kierowca warszawy Kwaśniewskiego
• Stanisław Przewala - kierowca żuka, papiery ma czyste, opinię też niezłą, choć czasami zagląda do kielicha
• Julian Adamski - mąż Marii, starszy, spokojny i zrównoważony
• Jerzy Kociewski - dość przystojny, śniady, wygląda na inteligenta, który na złą drogę trafił
• Józef Derkacz - z wyglądu bandzior, taka kwadratowa raczej sylwetka i spode łba na człowieka patrzył
• porucznik Zawilski - Wydział Zabójstw Komendy Wojewódzkiej
• kapitan Sołonowicz - szef Służby Ruchu Komendy Miejskiej
• porucznik Skurowicz - dowódca oddziału ZOMO
• inżynier Grażyna Zębowska - spółdzielnia “Chemik”, siostra Anny, nie wyszła za mąż[3]

Przez okolicę przetacza się fala bezczelnych przestępstw - mężczyźni są wywabiani z domu, a podczas ich nieobecności bandyci szantażują żony porwaniem dzieci i zabierają walory finansowe. Dziwnym trafem pada na ludzi dość majętnych - ordynatora szpitala, taksówkarza, budowlańca-prywaciarza. Milicja odkrywa, że wszyscy poszkodowani byli zainteresowani kupnem lepszego samochodu, a część oszczędności trzymali w walucie wymienialnej. O współudział w przestępstwach podejrzana jest 19-latka, która na chwilę zatrudniła się w szpitalu, gdzie pracował okradziony ordynator oraz zamówiła kurs taksówką w momencie kradzieży w domu taksówkarza. Pada trup, a rozwiązanie zagadki jest dość odważne, jak na PRL: ancnql betnavmbjnłn yrfovwxn, mnxbpunan j anfgbyngpr, xgóerw pupvnłn mnvzcbabjnć jlwnmqrz qb Fgnaój Mwrqabpmbalpu, fgąq cbybjnavr an qbynel[4].

Się je: w szpitalu słabo, bo takie stawki żywieniowe w szpitalu (halo, pozdrawiamy z 2021).
Się pije: kawę na komendzie, koniak z okazji zakończenia śledztwa.
Się pali: tak, aż gęsto od dymu; extra mocne.
Się maluje: szminką Coty’ego (sic!).
Gender powszechny:

Doktor Wiślicki kończył pokolacyjną herbatę i przeglądał w gazecie program telewizyjny, a jego żona Ewa pilnowała w łazience ablucji swej parki: sześcioletniego Januszka i czteroletniej Marty.

Żadnych innych szczegółów, dotyczących napastników, nie przypomina sobie, z wyjątkiem tego, że chustka na twarzy jednego z nich była w turecki wzór, ciemnoczerwona z zielonymi akcentami…
- Wiadomo, kobieta.

Jak w kabarecie, przestępcy porozumiewają się hasłem:

- Czy to 21-311?
- Tak. 21-311.
- Mam do sprzedania psa.
- Ratlerek?
- Nie, pudel.
- Szkoda, bo mnie interesują wyłącznie ratlerki.

[1] Coś się autorowi poplątało z kalendarzem, bo pani Ponińska kilka dni przed właściwą akcją urodziła z pewnymi problemami, ale już było wszystko w porządku, co zupełnie nie usprawiedliwia bezlistnych krzaków bzu i jaśminu.

[2] ”ze względu na zwalistą postać i poruszanie się przy tym ze zwinnością lamparta”.

[3] ”(...) bo miała inne zainteresowania seksualne, które nazwę swą wywodzą od greckiej wysepki Lesbos”. Opisywana jako nieprzyjemna, apodyktyczna,” męski typ charakterologiczny, wysoka, dość zgrabna, ale przy tym taka... kanciasta”.

[4] Jak to komentuje prowadzący śledztwo, “A swoją drogą niezbadane są kolejne etapy emancypacji” (albowiem z feminizmu gładko przechodzimy do homoseksualizmu).

PS Tytuł jest bez sensu.

Inne tego autora tutaj.

Maciej Bordowicz - Jeździec na ogniu #120

Spis osób:

• kapitan Jerzy Olecki - jeździ maluchem 90km/h
• Maniuś Kubisz - poczytny autor kryminałów, oprócz gimnastyki umysłowej nieobce mu są także ćwiczenia natury czysto fizycznej
• Wincenty Bodaryk - przedwojenny dżokej, pracuje w stadninie opodal, oko miał nie z guzika
• Gienia Noguniowa - przedsiębiorcza gospodyni z Zagórza
• Konstanty Dobruszek - bardzo porządny człowiek starej daty, przywozi ze sobą siostrzeńca
• porucznik Jan Dobryń - Komenda Wojewódzka, zwany Dzieciną[1], kolega ze studiów Oleckiego
• kapral Orłowski - wysokie, dwumetrowe prawie chłopisko
• Stanek - malarz, pięknie konie maluje, Kossak skubany
• K. Zasuwny - lokalny mistrzunio wulkanizacji
• major Staśkiewicz - wspiera śledztwo w Gdańsku
• inż. Zygmunt Lońko - podobno geodeta
• plutonowy Podgórski - udaje z powodzeniem biwakującego w pobliżu studenta

Kapitan Olecki wybiera się na zasłużony urlop[2] do ukochanego Zagórza[3]. Niestety po drodze spotyka swojego przyjaciela/rywala Kubisza, wziętego autora powieści kryminalnych, który wpada na ten sam pomysł. Na miejscu okazuje się, że spokojna miejscowość zyskała dom wczasowy i tłumy gości w drogich samochodach[4]. Obaj panowie wpadają na pomysł maskarady - Kubisz wdziewa smoking (nie, nie wiem, po co komu smoking na wędrówkę po górach) i staje się niemieckim biznesmenem, Olecki udaje jego tłumacza, mają wejście do sali restauracyjnej, po czym ktoś do Kubisza strzela zza okna i tylko cudem nie trafia. Niedługo potem płonie stajnia, konie się ratują, ale pracownik stadniny zostaje znaleziony zwęglony. Mimo deklaracji o wypoczynku Olecki włącza się do śledztwa, tym bardziej, że w drodze do Zagórza ktoś zastawił pułapkę przebijającą opony, na co złapał się najpierw Kubisz, a potem - ze skutkiem śmiertelnym - turysta zagraniczny. Porucznik Dobryń zgadza się z tezą, że mogła nastąpić pomyłka co do osoby - Kubisz z postury przypominał mecenasa Dobruszka, który często przyjeżdżał na wakacje z młodymi “siostrzeńcami”[5] i gospodyni spodziewała się go lada dzień.

Się pije: koniak (courvoisier), neskę, żytnią z sokiem grejpfrutowym.
Się pali: aż w gardle czuć żużel, cygaretki z kościanym ustnikiem (Kubisz), extra mocne (Olecki).
Się je: węgorze (pod wódkę).

[1]

Miał delikatną twarz i był raczej drobnej budowy, a przy tym te jego nieszczęsne długie rzęsy. No to „Dziecina" gdzie mógł i jak mógł udowadniał, że można się na to jego przezwisko potężnie nabrać. Doszedł do tego, że nie miał na roku sobie równych, jeśli chodziło o zakres ćwiczeń z samoobrony i walki wręcz.

[2]

W przeciwieństwie do podobnie jak on zalatanych, zawalonych pracą kolegów, którzy rezygnowali z urlopu, bo sprawa nie została zakończona, albo sprawa dopiero się zaczynała, Olecki twardo obstawał przy należnym mu odpoczynku. Jego kalkulacja była prosta: nic “na siłę”. Przychodzi okres, bo przyjść musi, kiedy jestem nieproduktywny, nieefektywny itp. Nikt, na czele ze mną, nie będzie miał z mojej pracy korzyści. Oczywiście, mogę jako tako funkcjonować, działać. Ale jest to niebezpieczne, może prowadzić do zniekształceń, marnowania zarówno mojego wysiłku jak i solidnej roboty innych.

[3] Dziś to pewnie mniej, ale w PRL AD 1981 czytanie o przedkładaniu polskiej, choćby pięknej, prowincji nad zagranicę, musiało nieco irytować.

Wprawdzie nie odwiedzał jej [górskiej miejscowości] ostatnio często - męczył się po Bułgariach, Rumuniach, Grecjach, w zależności od aspiracji aktualnej przyjaciółki - ale powracał do niej każdorazowo, kiedy czuł, że goni resztkami i musi rzeczywiście wypocząć.

[4] “Na podjeździe można było wybierać w wozach. Od mercedesa, alfa romeo, poprzez forda granada, peugeota, kończąc na mirafiori, 132p - 2000 do starej, poczciwej warszawy 203”.

[5]

- Jak myślisz, ,,zemsta pedałów"? - zapytał ostrożnie pisarz.
- Bzdura!... Mogą się bić jak kobiety, drapać, gryźć, czy ja wiem co jeszcze. Ale zazwyczaj polega to na podkładaniu sobie wzajemnie świni. Wykańczają się zawsze w ramach własnego środowiska. W takich wypadkach osobnik przez innych osamotniony skazany jest jakby na biologiczną śmierć.
- Pies im buzie lizał! - zażyczył sobie Kubisz.

- Nie muszę ci chyba przypominać - tokował dalej Kubisz - że w tych kręgach zazdrość jest naprawdę zazdrością. Po prostu partnerów jest mało.

Inne tego autora tu.

Inne z tego cyklu tutaj.

#25

Napisane przez Zuzanka w dniu piątek marca 12, 2021

Link permanentny - Kategoria: Czytam - Tagi: 2021, kryminal, panowie, prl - Komentarzy: 4

Ewa wzywa 07 115-117

Tadeusz Lembowicz - Śmierć pod Obidową #115

Spis osób:

• kapitan Tadeusz Westler - siwy włos i powaga w oku
• chorąży Paweł Popielas - zajmuje się pracami, których nie chce wykonywać nikt inny
• Tadeusz Karecki - sekretarz znanej popołudniówki, oszczędny w słowach, znajomy Wrestlera
• Jerzy Wełnicki - aktor, grał w szwedzkich filmach dwa razy, sława i talent nie idą jednak w parze z dobrym charakterem
• Anna Rozbicka - śpiewaczka, idea kobiety, a nie człowiek z krwi i kości, znajoma Wełnickiego
• starszy sierżant Gawlik - komenda zakopiańska, mówi z lekkim wileńskim zaśpiewem
• Właścicielka “Orlika” - wścibska według Wełnickiego, sympatyczna według Westlera
• Elicki - sława chirurgiczna, pensjonariusz “Orlika”, siwe gęste włosy, ogorzała twarz
• Elicka - młodsza od męża, z sympatyczną twarzą, mogła się podobać
• Antoni Walczak, ps. “Tewek” - ma niemal nieruchomą górną wargę, przez co jego twarz wygląda jak martwa
• Zbigniew Elicki, ps. “Fotos” - siostrzeniec Elickiego, fotografuje na Starym Mieście
• blondyn - twarz miła, choć skrzywiona cynicznym uśmieszkiem, totumfacki “Fotosa”

Styczeń 1976, nad Europą Zachodnią przechodzi huragan, Zakopianka stoi. Nie dziwi specjalnie opuszczony na poboczu samochód, ale przy bliższym sprawdzeniu w ciemnozielonym Volvo znajduje się martwy człowiek. Bez dokumentów, jedynie ze sfałszowaną legitymacją studencką. Samochód okazuje się być skradzioną własnością warszawskiego aktora, który twierdzi, że samochód mu skradziono, a sprawy nie zgłosił, bo spieszył się na pociąg. Milicja rozpytuje w pensjonacie, w którym mieszkał właściciel volvo, rozmawiają z lekarzem Elickim, który nie spodziewa się, że - jak się niebawem okazuje - zamordowanym jest jego siostrzeniec, fotograf. W mieszkaniu zamordowanego znajdują się szybko zdjęcia par w sytuacji intymnej, sugerujące szantaż. Jest też artystyczne zdjęcie Wełnickiego, za które Elicki - wprawdzie szantażysta, ale utalentowany - dostał nagrodę. Trochę zajmuje odkrycie, kto pomagał młodemu Elickiemu w niecnym procederze - nieco opóźniony intelektualnie “Tewek” i cwany blondynek z zakładu fotograficznego.

Się określa pochodzenie: na podstawie ubrania (wiąże sznurowadła jak Warszawiak).
Się pije: koniak, starkę.
Się je: jajecznicę na boczku.
Się pali: wiadomo.
Złote myśli: “Za pieniądze i święty może się złajdaczyć, a co dopiero taki typ”.

Inne tego autora tu.

Zygmunt Zeydler-Zborowski - Śmierć grabarza #116

Spis osób:

• Walenty Kosiński - denat, grabarz, ale z wyższym wykształceniem
• porucznik Koźlak - zręcznie wdrapuje się na drzewo, ale łapie katar podczas obowiązków[3]
• kapitan Wadzewski - elegancki, przystojny mężczyzna
• Konstanty Garbiszewski - kuzyn denata, zamożny architekt
• Marcysia - służąca Garbiszewskich, zupełnie surowa, nie wie, że się puka do drzwi
• Liza - nieżyjąca żona Kosińskiego
• Irma Garbiszewska - piękną kobietą, ogromne, płonące niezwykłym blaskiem oczy, wierząca i praktykująca katoliczka[1]
• Marian Wyłka - łysy grubasek o łagodnym spojrzeniu ciemnych, okrągłych oczu, hiena cmentarna
• Eugeniusz Małecki - przypomina ogromną antropoidalną małpę, były marynarz, hiena cmentarna
• Zenon Waciaszek - wytworny mężczyzna, pachnący dobrą wodą kolońską, hiena cmentarna
• Basieńka Niedziecka - flama Waciaszka, ma takie dziwne uczulenie na mundur milicyjny. Jak tylko go zobaczy, to zaraz dreszczy dostaje i bólu głowy
• Emilia Grochowiecka - przy odrobinie fantazji można ją było wziąć albo za średniowiecznego mnicha, albo za czarownicę z Łysej Góry
• Edward Kuleś - znajomy Barbary, zajmuje się hydrauliką i drobnymi kradzieżami
• Henryk Kamiński - znajomy Barbary, czasami lubi sobie pofiglować, tak dla sportu, dla hecy
• Dominik Czebanowicz - filozof, teolog, marynarz, stanowczo nie typ ascety
• Kazimierz Przewłocki (84) - emeryt, pochowany siedemnastego listopada
• Patrycja Axley (49) - Amerykanka, Polka z pochodzenia, umarła podczas wizyty w Polsce
• Katarzyna Dobrowolska - poprzednia gosposia Garbiszewskich, lubi milicję
• porucznik Kaczmarski - młody człowiek o bystrym spojrzeniu i energicznych ruchach

Podczas pogrzebu kondukt żałobny odkrywa wisielca, grabarza. Denat okazuje się być zbolałym, mimo upływu lat od śmierci żony, wdowcem, wielojęzycznym erudytą, piszącym o hienach cmentarnych, w habicie franciszkanina prowadził też tajemnicze rekolekcje, w których uczestniczyła ultra-pobożna żona brata (wątek rekolekcji jest niestety fabularnie niedoinwestowany, w przeciwieństwie do nieudanego małżeństwa Irmy i Konstantego). Milicja analizuje potencjalnych wrogów Kosińskiego - dżentelmenów, okradających nieboszczyków, którzy właśnie wyszli po wyroku, niechętnego teologa, którego Kosiński przyćmiewał intelektem, wreszcie dociera do Amerykanki, dziwnie zainteresowanej rodziną kuzyna grabarza, niestety już nieżywej.

Się pali: sporty.
Się pije: wódkę, pięciogwiazdkowy koniak, whisky[2], śliwowicę (zaprawioną lekami).

[1]

- Nie ma między nami żadnego fizycznego zbliżenia, ponieważ ty jesteś rozpustny. A ja nie wyszłam za mąż po to, żeby uprawiać rozpustę. (...)
- Posłuchaj mnie, Irmo - powiedział, siląc się na spokojny, łagodny ton. - Być może, że nasze małżeństwo było jednym wielkim nieporozumieniem. Nie chciałaś żyć ze mną przed ślubem, uważałaś to za niemoralne. I w rezultacie kupiłaś przysłowiowego kota w worku. Mam wrażenie, że po prostu jesteś albo nierozbudzona, albo niewyżyta erotycznie i z tego wynikają te wszystkie nasze nieporozumienia.

Ale swoją drogą niezwykłe, jak to się dzieje, że w dzisiejszych czasach młoda, i jak twierdzisz, bardzo ładna kobieta przesiaduje w kościele? Coś się musi za tym kryć. To nie jest naturalne.

[2]

- Czy zauważyła pani coś nienormalnego w zachowaniu się pani Axley?
- Bo ja wiem... Nic specjalnego. Chyba tylko to, że sporo piła, ale ci Amerykanie to w ogóle pijanice.

[3]

- Bo ja jestem zwolennikiem medycyny ludowej. Czosnek z gorącym mlekiem, napar z malin, bańki, smarowanie, ewentualnie grzane piwo z korzeniami.

Inne tego autora tu.

Inne z tego cyklu tutaj.

#20 (przeczytałam też po raz kolejny EW117).

Napisane przez Zuzanka w dniu niedziela lutego 21, 2021

Link permanentny - Kategoria: Czytam - Tagi: kryminal, prl, 2021, panowie - Skomentuj

Zygmunt Zeydler-Zborowski - Koty Leokadii Kościelnej

Leokadia Kościelna ma niewesołe życie - owdowiała, córka wyjechałam do Ameryki, zbiera więc pieniądze na bilet lotniczy, żeby przed śmiercią zobaczyć wnuki. Dodatkowo opiekuje się lokalnymi bezdomnymi kotami, przez co wchodzi w konflikt z Seweryn Podsiadłym, któremu również dobro braci mniejszych leży na sercu, bo do ludzi już się zdążył rozczarować[1]; konflikt na szczęście krótkotrwały, bo po niedługim czasie oboje zgodnie karmią i leczą piwniczne koty, a pani Leokadia nawet znajduje dla tych ładnych domy na prowincji. Wydawałoby się więc, że staruszka nie ma wrogów, ale nawet prowadząc tak niewinne życie, naraża się kilku osobom. Listonosz, młody Zbyszek Michalak, podkrada jej wysyłane przez córkę listy ze względu na farsz z dolarów (wymagająca kochanka życzy sobie prezentów) i boi się, że kradzież się wyda. Lucuś Waliczek sprzedaje Kościelnej fałszywe banknoty i jest niemile zdziwiony, że podobno już uzbierała na bilet i sprawa się za chwilę rypnie. Dodatkowo na skromny pokój emerytki czyhają kwaterunkowi współlokatorzy - Wierzbiccy, którzy w 6 osób (troje dorosłych i trójka dzieci, czwarte w drodze[2]) gnieżdżą się w jednym pokoju. To wszystko, a nawet i powiązania między potencjalnymi zainteresowanymi zgonem staruszki, odkrywają kapitan Sarnecki i dołączający na prośbę Michalaka-seniora[3], Downar. Jest trochę przebieranek - Downar najpierw udaje Tadeusza Kamińskiego, przyjaciela Michalaka-juniora, potem Wierzbickiej przedstawia się jako Wiśniewski, przyjaciel męża z dawnych lat[4], wreszcie podaje się za kuzyna potencjalnego fałszerza dolarów. Do wyjaśnienia zagadki przydaje się pozorowana kraksa[5] i nitka z fioletowego szalika.

Jest to nietypowy kryminał, bo jeden z niewielu, kiedy czytelnik - patrząc na wskazane przez autora ślady - obawia się wyjaśnienia zagadki. Qrangxn bxnmhwr fvę zvrć wrfmpmr wrqaą gnwrzavpę - xbgnzv avr mnwzhwr fvę m qboebpv frepn, n mjlpmnwavr bqxnezvn wr, yrpml v fcemrqnwr an fxóexv qyn mlfxh (jfmnx zhfv xhcbjnć qbynel), Cbqfvnqłrzh jznjvnwąp, żr jlnqbcgbjhwr wr qb qboelpu qbzój. Fpran, j xgóerw Qbjane bfxneżn jenżyvjrtb fgnehfmxn, wrfg nhgraglpmavr fzhgan. Qbjanebjv grż fzhgab, jvęp ovremr qb fvrovr pmneartb xbgn, bfjbwrtb cemrm xnezvpvryn. W zestawieniu z raczej niskimi pobudkami fałszerzy, złodziei i cwaniaków, zabójcę Kościelnej da się zrozumieć (niekoniecznie usprawiedliwić, jasne).

Się nosi: rękawiczki w upał.
Się je: wątróbkę (mimo zgagi), zakąski i golonkę (pod wódkę), chleb, dżem, ser i wędlinę.
Się pije: wyborową, piwo.
Się pali: oczywiście, palenie rzucił tylko Wierzbicki (dla oszczędności) i nie pali Podsiadły.
Się żeni: i świat się kończy:

(...) małżeństwo jest prawdziwą klęską dla mężczyzny. Mógłby przecież coś osiągnąć, do czegoś w życiu dojść, gdyby nie żona, dzieci, teściowa. Jak tu na to wszystko zarobić? Skąd wziąć pieniądze? Wszędzie był już zadłużony, a ciągle nie wystarczało na najniezbędniejsze potrzeby. Rzucił nawet palenie, nie dlatego, żeby dbał o zdrowie, ale dlatego, żeby nie wydawać pieniędzy. Właściwie co miał z życia? Nic, absolutnie nic. Spał w dusznym, zatłoczonym pokoju, rano wstawał, biegł do pracy, późnym popołudniem wracał, uczył się albo robił jakąś zleconą robotę, a potem znowu spał w dusznym, zatłoczonym pokoju. Tak było Codziennie.

[1] Do ludzi stracił zaufanie. Jeden przyjaciel okazał się konfidentem gestapo, drugi, już po wojnie, okradł go i uciekł za granicę, a kobiety, które spotykał, usiłowały wyłącznie wyciągnąć z niego jak najwięcej pieniędzy.

[2] Kwestia problemów lokalowych i kwaterunku ewidentnie ma podtekst społeczny. Jest i o regulacji poczęć (niestety, tylko post factum, albowiem to wina kobiety, że zachodzi w ciążę):

Pod wpływem tych rozmyślań podeszła do męża i powiedziała:
- Słuchaj, Janku...
Podniósł na nią zmęczone, zaczerwienione oczy.
- Chciałaś coś?
- Chciałam ci powiedzieć, że jestem już w szóstym miesiącu.
- Proponowałem ci, żebyś nie miała tego dziecka.
- Proponowałeś. Proponowałeś! - krzyknęła. - Ty tylko potrafisz proponować. Wiesz dobrze, że tego nie zrobię. Nigdy! Rozumiesz?! Nigdy!

- Tym Wierzbickim rzeczywiście życie układa się nie najlepiej. Spróbowałbyś ty pomieszkać w takim pokoiku w sześć osób.
Sarnecki wzruszył ramionami.
- Mój drogi, pozwól sobie powiedzieć, że w większości wypadków ludzie sami są sobie winni. Jak ktoś nie ma warunków, nie powinien zakładać rodziny. Ale u nas to się wszystko robi w myśl staropolskiej dewizy: „jakoś to będzie”. Facet się żeni, w przyspieszonym tempie płodzi dzieci i od razu ma pretensję, że nie dostaje mieszkania, od razu tragedia. No trudno... nasze budownictwo mieszkaniowe nie może nadążyć za przyrostem ludności. Buduje się dużo i ludzie bez przerwy otrzymują mieszkania, ale trzeba się trochę zastanawiać nad przyszłością rodziny. Napłodzą dzieci, a potem rozpacz, że muszą mieszkać w jednym pokoju.

Michalak pochylił się i chciał Downara pocałować w rękę. Ten cofnął się gwałtownie.
- Co pan wyprawia?!
- Panie majorze, ja... ja... panie majorze... - wyszeptał stary listonosz i wybuchnął płaczem. Trzymane na wodzy najwyższym wysiłkiem woli nerwy odmówiły posłuszeństwa.

Downar energicznym krokiem ruszył naprzód. Serdecznie uścisnął zdumionego Wierzbickiego i, całując go z dubeltówki, szepnął pośpiesznie:
- Jestem z milicji. Powiedziałem pańskiej żonie, że przyjaźnimy się od dawna. Muszę pana zabrać do Warszawy. Proszę nic żonie nie mówić.

Inne tego autora, inne z tej serii.

#18

Napisane przez Zuzanka w dniu czwartek lutego 18, 2021

Link permanentny - Tagi: 2021, kryminal, panowie, prl, klub-srebrnego-klucza - Kategoria: Czytam - Skomentuj

Ewa wzywa 07 112-114

Jan Jerzy Koprowski - Śmierć w samolocie #112

Spis osób:

• Mario - cyniczny Włoch, podejrzewany o przynależność do “wywiadu NATO”
• Krystyna Nowicka - efektowna szatynka po 30, ale pełna dziewczęcego uroku
• Hans Deuter - młody blondyn, absztyfikant Krystyny, z RFN-u
• Stefania Zawadzka - sąsiadka Krystyny na wakacjach, prowadzi regularny tryb życia
• Jadwiga Brzeska - pilotka biura podróży[1], dawna przyjaciółka Krystyny
• kapitan Stefan Zawadka - lubi lody bakaliowe i kolekcjonuje zapalniczki
• doktor Otwinowski - specjalista od chorób zakaźnych, z praktyką w Afryce
• Jurek - dawny chłopak Jadwigi, podebrany i porzucony przez Krystynę
• Ewa Stawska - stewardesa podczas pechowego lotu
• inżynier Kicki - starszy, tęgi, świetnie utrzymany mężczyzna, zna niemiecki
• dyrektor Jan Widomski - zwierzchnik Krystyny, starszy, niewysoki, dobrze utrzymany pan
• Zbyszek Strążewski - nieszczęśliwie zakochana ofiara “szczęśliwej śmierci”
• Nowicka - matka Krystyny, ma ślady dawnej dużej urody
• Stanisław Nowicki - ojciec Krystyny, emerytowany urzędnik MF
• doktor Wiśniewski - Zakład Medycyny Sądowej Łódzkiej AM, miły gawędziarz

Piękna Polka[2], Krystyna Nowicka, na wczasach w Bułgarii jest werbowana przez imperialistycznych szpiegów. Niestety ze współpracy nic nie wychodzi, bo dziewczyna traci przytomność w samolocie powrotnym i niewiele później umiera. Lekarz stwierdza egzotyczną truciznę afrykańską, pochodzącą z kwiatu o nazwie “szczęśliwa śmierć”. Kapitan Zawadka podejrzewa pilotkę z biura podróży, której Krystyna odbiła swego czasu chłopaka, ale potwierdzające się w wywiadach informacje o bliskich kontaktach z Hansem z RFN sugerują, że może to przyczyna nagłego zgonu. Jednak im więcej dowiaduje się szczegółów życia zamordowanej, tym więcej potencjalnych wrogów znajduje. Kapitan stosuje metodę panny Marple i szuka podobnych sytuacji z przeszłości, dzięki czemu wykrywa zbrodniarza, ten jednak unika sprawiedliwości.

Się pali: ale nie podczas upałów.
Się zaniedbuje: żonę, bo się męczy w pracy (i się odczuwa irytację, jak żona to wypomni).
Się pije: koniak, napar z mięty.
Bawiąc-uczyć: działanie fikcyjnej trującej rośliny afrykańskiej.

[1]

Nie posiadała tej urody, która przyciąga natychmiast, wzrok mężczyzn. Inteligentny jednak wyraz twarzy, lekko garbaty nos, duże, ciemne oczy, które w połączeniu z ładnie wykrojonymi ustami dodawały jej wdzięku, zwłaszcza gdy ukazywała w uśmiechu piękne, zdrowe zęby, sprawiały, że wzbudzała zaufanie jako miła i sympatyczna osoba. Ubrana była sportowo w modną dżinsową spódnicę i w niebieską, w dobrym gatunku bluzkę z ładnym haftem. “Przyjemny wygląd ułatwia jej nawiązywanie kontaktów, a tym samym wykonywanie zawodu" - myślał kapitan, wprowadzając pilotkę do swego pokoju w gmachu komendy.

[2] Panie ogólnie autor dzieli na atrakcyjne albo sympatyczne, panowie w większości są “dobrze utrzymani”.

Inne tego autora.

Jerzy Romuald Milicz - Wizyta u zmarłej #113

Spis osób:

• Julia Rutecka (28) - zwana “Wesołą Julką”, dzierżawczyni budki z galanterią damską na Bazarze Różyckiego
• Ewa Rutecka (5) - córka Julii
• Wacław Rutecki (42) - były mąż ofiary, mężczyzna w sile wieku, ale postarzały przedwcześnie, z niezmiernie ruchliwą twarzą
• Bożena Jelska - fryzjerka damska, podobno przyjaciółka Ruteckiej
• Paulina Sitarzowa - sąsiadka Ruteckiej, podobno widziała zabójcę, energiczna nad podziw emerytka
• major Bernard Otocki - zastępca naczelnika Wydziału Służby Kryminalnej, nudziarz
• pułkownik Kazimierz Czapelski - zastępca komendanta Komendy Stołecznej MO, opanowany i układny
• pułkownik Hubert Burski - ruchliwy i pełen wigoru, o niewyparzonym języku
• porucznik Bogusław Gawlicz - WSK, młody oficer z werwą
• Erazm Kuchowicz - sąsiad Ruteckiej, mechanik samochodowy, po wyroku za rozbój
• Stefan Arbas (34) - kochanek Ruteckiej, taki bardziej lekkoduch, od każdego wycygani forsę
• Hryńczakowa - sąsiadka Ruteckiej, poduszka z tapczanu i otwarte okno zastępują jej telewizję
• Prosnak - dostawca towaru dla Ruteckiej, łysy jak kolano
• Zofia Buzan - krewna denatki
• Zdzichu Flach (23) - poprzedni kochanek Ruteckiej, wesoły i ładnie gra na akordeonie, młody byczek
• Tomek Jesion (22) - ładny chłopak, sympatyczny, grzeczny, nie powiem
• Anna Mirkowska - przyrodnia siostra Ruteckiego, przełożona pielęgniarek
• Martą Ankiewicz - dziewczyna Jesiona
• Karina Zadzik - córka zamożnego ogrodnika, aktualna flama Zdzicha Flacha
• Maksio Mikuta (32) - również kochanek Ruteckiej, wszystko się w nim kobietom podobało
• Bronisława Kowalska - podobno zleciła wykonawcom morderstwo Ruteckiej, mityczna postać z Gdyni

W wigilię zostaje brutalnie zamordowana kobieta i dziecko, zwłoki zostają znalezione kilkanaście dni później po interwencji przyjaciółki, która oczekiwała na zwrot długu. Milicja po wielu przymiarkach (i niejakich niesnaskach wewnętrznych) wyznacza do prowadzenia śledztwa pułkownika Burskiego, który właśnie wrócił z urlopu zdrowotnego (w wypadku zginęła jego nastoletnia córka, Ewa; oczywiście z winy eks-żony Burskiego, która wysłała córkę do szkoły w Anglii). Poza kilkoma scenami (Burski płacze w ramię kolegi lub wzdryga się, kiedy poznaje imię zamordowanej dziewczynki) nie ma to znaczenia dla śledztwa (a ponieważ to PRL, a nie Coben, tytuł nie oznacza, że ktoś sfingował śmierć córki milicjanta). Wracając do zamordowanych - pani Julia po rozstaniu z mężem prowadziła się dość lekko, milicja robi więc przegląd jej kochanków, przy okazji odkrywając niezwiązaną z morderstwem lichwę, przestępstwa gospodarcze (kradzież materiałów budowlanych), malwersację państwowych pieniędzy oraz lewe kursy ciężarówką. Gdy wreszcie trafia na osobę, która odwiedziła denatkę w wigilijny poranek, słyszy karkołomną historię, że było to morderstwo na zlecenie (co jakby zaprzecza faktowi, że pani Rutecka była w ciąży z mordercą).

Się pije: wino “Złoty bukiet”, ormiański koniak.
Się pali: dobre, bo amerykańskie.
Się je: sajrę z puszki.
Opcje lokalowe: mieszkania są jedno- lub dwupokojowe, naturalnie bez łazienek.

Barbara Gordon - Dolina nocy #114

Spis osób:

• Stanisław Groń - komendant posterunku w Topolewie
• Antek Groń - brat, były “leśny”, poszedł precz od żony, dziecka i gospodarki
• Ewa - bratanica i wychowanka Stanisława, nauczycielka z zasadami
• Marta Groń - żona komendanta, szykuje herbatę i kanapki dla męża
• Rysiek Kabat, ps. "Marzyciel" - indywidualny złodziejaszek z sumieniem
• Andrzej Kotkowski - magister literat-socjolog, dawniej AK, ale nawrócony[1]
• Banaszczakowie - lokalni potentaci w kradzieżach węgla
• Jacoń - dozorca, lubi popić, a potem śpi i nie widzi, że kradną
• “Lewy” - ma melinę i raka płuc
• Wiktor Bielski - zastępca, nazywany “towarzyszem profesorem”, bo skończył prawo, modelowy mężczyzna[2]
• Kędziora - milicjant, stary współpracownik Gronia
• Bogdan Groń - syn Stanisława, według ojca baba, a nie chłopak, mazgaj
• Zofia Firlejowa - dobrze po sześćdziesiątce, ale trzyma się dziarsko, emerytowana nauczycielka
• Iwona Wrońska - była żona Bielskiego, kłopotliwa ślicznotka[3]
• Waldek, ps. "Mały" - od Banaszczaków
• Mietek, ps. "Prawas" - syn „Lewego", dorabia sobie gładko w melinie ojca wypróżnianiem kieszeni pijanych
• Tadek, ps. "Badyl" - wysoki i chudy
• Krzysiek, ps. "Kolumb" - zamożni rodzice po rozwodzie, ale pieniądze nie zastąpią opieki
• Marek, ps. "Czarny" albo "Cygan" - śniady, włosy ciemne i skręcone jak karakułowe futro
• Wacek, ps. "Wolny" - jąkała, który koniecznie chciał zostać artystą kowalem, taki grzeczny chłopiec
• Janusz, ps. "Kamień" - wielkie, rosłe chłopisko z długą, jasną czupryną opadającą mu ciągle na oczy
• Kajtek, ps. "Kufel" - syn tak zwanej „starej" Kuflińskiej, co ma budkę z lodami
• Zdzisiek, ps. "Akrobata" - średni od Pawlusów, zwinny był jak piskorz, zręczny jak wiewiórka, chciał iść do cyrku
• Jacek Karaś, ps. "Pechowiec" - nawet matka na niego doniosła do glin

Tytułowa “dolina nocy” to okres z najmniejszym zużyciem prądu, kiedy wszyscy śpią. Nie śpi tylko komendant Staszek Groń, bo czeka na spotkanie z przywódcą lokalnej bandy złodziejaszków, rozczarowanych życiem w PRL-u. Myśli też o niezakończonej sprawę z przeszłości - jego brat, Antek, był w ugrupowaniu usiłującym przeforsować (celnymi strzałami w zdrajców[4]) własny pomysł na niesocjalistyczną Polskę. Milicjant uratował wtedy brata przed śmiercią lub więzieniem, zaopiekował się bratanicą, ale zadra tkwi do dziś, tym bardziej, że dramatycznie zniszczony życiem brat się pojawił po latach, prowokując druzgoczącą krytykę ustroju[5]. Groń po rozmowie najpierw z bratem, potem z jego córką, zaczyna powątpiewać w chęć zresocjalizowania się “Marzyciela”. Dużo smutnych słów o rozczarowaniu ustrojem i brak happy endu.

[1] Młody chłopak z AK, który za jego namową ujawnia się dobrowolnie, który namiętnie i szczerze w białej koszuli z czerwonym krawatem powiewa szturmówką i śpiewa Międzynarodówkę w pierwszomajowym pochodzie, który pisze, płomienne wiersze i demaskatorskie artykuły najpierw w prasie młodzieżowej, potem partyjnej i literackiej, kończy socjologię, który potem… (....) Wzbierała w nim gorycz i nienawiść. Nienawiść do wszystkich i wszystkiego. I za wszystko, co mu się przydarzyło w życiu, a także za to, czego nie osiągnął. Mówił: poświęciłem najpiękniejsze młode lata budowaniu tego, cośmy wtedy nazywali nowym życiem w naszym kraju. Potem okazało się, że mnie okłamywano, a ja z kolei okłamywałem innych. A teraz nowe życie wyrzekło się mnie…

[2]

Był przystojny i mógł się podobać. Kędzierzawy szatyn z szarymi, uważnymi oczyma, szerokie ciemne, zrośnięte nad nosem brwi, pociągła, opalona twarz. Wysoki, barczysty.
- Niebrzydkich chłopaków milicja teraz zatrudnia, i jeszcze pewnie z wyższym wykształceniem, co? - kpiła dalej. - A karate też się zna?
- Zna się - odpowiedział, uśmiechając się lekko.

[3] ”Mały nosek, ślicznie wykrojone usta, zielone oczy pod ciemnymi brwiami i ogniście rude, długie, proste włosy, bardzo gęste, spływające aż do połowy ramion”; niestety, jej uroda stała się przekleństwem Bielskiego, bo zakochał się w niej i nie zważał na to, że była narkomanką.

[4] Kraska był dezerterem, zdrajcą, kumał się z milicją, to znaczy z tobą, stryju. Od Kraski mieliście podobno różne informacje o podziemiu. Księdza do szkoły nic wpuścił i jeszcze łysego orła, jak on to nazwał, w szkole kazał zawiesić.

[5] - Wiesz co, Antek, nie tobie rachunki Polsce Ludowej wystawiać. Myślisz, że i dziś nie ma takich w kraju i gdzie indziej, co nam kamienie pod nogi rzucają, jak kiedyś twój „Hetman" i jego ludzie, i tacy jak ty? Mówisz o brudach, tylko o brudach. Brudna piana zawsze po wierzchu pływa. Spłynie, nie bój się. Jeszcze tak będzie, jak być miało. Ale to nie na twój rozum.

Się pije: wódkę, bimber, denaturat („dings"), a nawet kradziony z zakładów farmaceutycznych spirytus metylowy, koniaczek, wermut.
Się pali: carmeny (Kotkowski), klubowe (Groń).
Złote myśli: Dobrego i burdel nie zepsuje, a złego i klasztor nie zbawi.
Się mieszka:

Wiktor Bielski darzy serdeczną niechęcią to, na co musi patrzeć codziennie. Ciemnoniebieskie ściany (żeby pająki odstraszyć, one niebieskiego nie lubią), kraty w oknach (bo to parter, złodzieje lubią), siatkowe firanki i pstre zasłony, szafki, szafeczki, półki, półeczki, gięte meble w stylu retro, stolik przykryty ażurowa, szydełkową serwetką i ze szklanym wazonikiem, w którym (ach, ach) śliczne czerwone maki z bibułki. Tapczan dawnej konstrukcji, a więc z materacem, ugniecionym w górki i dołki i z żakardową kapą. na której wymyślny wzór przedstawia pustynię, palmy, piramidy i wędrujących na wielbłądach Beduinów. Do tego na jednej ścianie Maria Magdalena, unosząca pokutniczo oczy ku boskiej światłości (rama złocona, szeroka), na drugiej zaś lasek brzozowy na tle turkusowego nieba, a wśród jadowicie zielonej szmaragdowej trawy żółte kwiatki - czyli wiosna. Co robić, nic się nic poradzi: odnajęty pokój i gospodyni zastrzegła, że niczego nic wolno z niego usuwać.

Inne tej autorki tu.

Inne z tego cyklu tutaj.

#14

Napisane przez Zuzanka w dniu poniedziałek lutego 1, 2021

Link permanentny - Tagi: 2021, kryminal, panie, panowie, prl - Kategoria: Czytam - Skomentuj

Zygmunt Zeydler-Zborowski - Goryl z Wołomina

Iza, dewizowa kurtyzana, uważa się za szczęściarę - Harold, amerykański producent filmowy, zakochał się w niej i zrobi z niej gwiazdę, musi tylko załatwić paszport i wizę. Piotr, siostrzeniec badylarza Grabieckiego[1], ma w Wołominie zająć się ochroną Amerykanki, Adelajdy, której grozi śmierć z rąk amerykańskiej mafii. Odwołany do - podobno - chorej matki, zostawia dziewczynę, a kiedy wraca, ta już nie żyje, a zwłoki mają zmasakrowaną twarz. Niezależnie, do milicji zgłasza się koleżanka Izy, niespodziewanie atrakcyjna[2], i informuje, że jej współlokatorka zniknęła. Czytelnik już się domyśla, a organa śledcze niebawem również odkrywają, że nastąpiła tu klasyczna podmianka. Ślad prowadzi w przeszłość - mąż córki Grabieckiego pojechał swego czasu do Stanów, gdzie zadał się najpierw ze starszawą milionerką, a potem zakochał w ślicznej i młodej pannie Adzie[3]; niestety po powrocie zginął w tajemniczym wypadku, a wdowa po nim smętnie się kręci po gospodarstwie i odrzuca kwaśną miną. Nie że jest łatwo - Kozielski (ranga nieznana) od pięciu tygodni rzuca palenie, a porucznik Bielak miewa okresy załamania zawodowego[4].

Się wymienia: dolary u cinkciarza.
Się je: stek w Europejskim, kawę i tort w Grand hotelu, kopytka ze słoniną (u p. Marii), barszcz z kartoflami, pierogi ruskie i kompot.
Się przywozi ze wsi: sympatyczną indyczkę, króliczki i porządne warzywa niepryskane żadnymi świństwami, i jabłuszka, i powidła swojej roboty.
Się pije: nalewkę na czarnych porzeczkach.
Się wymiotuje: w restauracji - Pan Terner był taki pijany, że tamten musiał go podtrzymywać. O mało nie upadł. Bałem się, że mi zarzyga cały hol. Ale jak ktoś płaci twardą walutą, to może sobie i rzygnąć.
Się wyjaśnia oczywistości: - liii... - krzywiła się sceptycznie Walicowa. - Gdzie on tam rozumu nabierze. Szkoda gadać. Jak się kto głupim urodzi, to i głupim umrze. Na to nie ma żadnej rady. Kara boska i tyle. A wszystko przez tą przeklętą wódkę. Mój Józek, Panie, świeć nad jego duszą, wrócił podpity z jarmarku i zaraz do mnie pod pierzynę. A pijanego chłopa nie wolno wpuszczać pod pierzynę. Tak nam pani doktor tłumaczyła. Ale cóż... młoda byłam, głupia, nieuświadomiona.

[1]

Szymon Grabiecki pozował na szlachciurę z dawno minionej epoki. W zimie nosił wszelkiego rodzaju półkożuszki przepasane szerokim pasem, w lecie zaś i na jesieni myśliwskie kurtki, a w razie niepogody jakieś dziwne opończe, peleryny i paltoty w stylu retro. Futrzane kołpaki, włożone na bakier, nadawały mu wygląd starego zawadiaki. Był słusznego wzrostu, tęgi, mocno zbudowany. Wystarczyło spojrzeć na niego, aby nabrać pewności, że ten wesoły, trochę rubaszny jegomość nie hołduje żadnym odchudzającym, antycholesterolowym kuracjom. Z zadowoleniem klepał się po wydatnym brzuchu i zwykł mawiać, że nim tłusty schudnie, to chudego diabli wezmą. W rozmowie chętnie używał archaizmów zaczerpniętych zapewne z Trylogii Sienkiewicza, która była jego ulubioną i jedyną lekturą. Z prawdziwym upodobaniem wtrącał też co parę zdań „panie dzieju”, podkręcając dziarskim ruchem sumiastego wąsa. Lubił nosić buty z cholewami, w których nawet nieraz przyjeżdżał do Warszawy, chociaż nie było to zbyt wygodne.

[2]

Nie przypuszczali, że zobaczą tak piękną kobietę. Wysoka, świetnie zbudowana, szczupła, ale nie chuda, miała w sobie coś dostojnego w sposobie poruszania się. Twarz owalna o delikatnie rzeźbionych rysach, okolona ciemnymi, puszystymi włosami, przypominała obrazy z okresu renesansu. Ubrana była bardzo gustownie z dyskretną elegancją.
(...)
- Fantastyczna cizia. Walutowa. Zdaje się, że ci mocno wpadła w oko. Uważaj. Nie próbuj ją motać. A poza tym nie zapominaj, że nie należy spraw służbowych mieszać z dupą.
Kozielski nie zareagował. Nie lubił trywialności.

[3]

- Z tego, co pan mówi, wnioskuję, że pański zięć znalazł sobie w Stanach jakąś sympatię.
- A mało to tam takich bogatych kurew, które żadnemu mężczyźnie nie przepuszczą. Tfu...

[4]

- A co zrobimy, jeżeli nie damy rady?
Kozielski wzruszył ramionami.
- No cóż... Będziemy musieli podać się do dymisji i zmienić zawód. Ty na przykład zostaniesz kierownikiem sklepu spożywczego, a ja może założę prywatną kwiaciarnię.
- Wolałbym sklep mięsny - powiedział Bielak. - Finansowo to się chyba lepiej kalkuluje. A jakie powodzenie u klientek. „Panie Romeczku... Pan będzie taki miły i odłoży mi dwa kilo polędwicy. Jutro mam imieniny męża. Już ja się panu odwdzięczę.”

Inne tego autora tu.

#7

Napisane przez Zuzanka w dniu niedziela stycznia 17, 2021

Link permanentny - Kategoria: Czytam - Tagi: 2021, kryminal, panowie, prl - Komentarzy: 3