Kate Morton - Córka zegarmistrza

Żeby nie było - doskonale zdaję sobie sprawę z ograniczeń autorki (do sedna akcji zawsze prowadzi w skomplikowany sposób kilka wątków, najczęściej z różnych linii czasowych, bohaterowie oględnie mówiąc bywają strugani z kartofla, nikt nikomu nic nie wyjaśnia, chociaż mógłby, narratorem bywa torba[1]), ale i tak lektura sprawia mi niezaprzeczalną przyjemność swoim klimatem angielskich dworów, łączeniem współczesności z historią czy wreszcie archiwistycznym zacięciem do rozplątywania przeszłości. Oraz oczywiście chyba na pierwszej stronie pojawia się zdanie, za które wybaczam wszystko: “tylko nudni ludzie pozwalają, by prawda stanęła na drodze dobrej opowieści”.

Elodie, najbardziej nudna i płaska bohaterka, jaka może tylko być (parzy herbatę dokładnie 3,5 minuty), pracuje w archiwum rodziny Strattonów. Mimo że za kilka tygodni wychodzi za mąż[2], bardziej zainteresowana jest odkryciem zawartości eleganckiej teczki, w której znajduje portret pięknej dziewczyny i szkicownik Jamesa Strattona, XIX-wiecznego reformatora i działacza charytatywnego, a w szkicowniku rysunek domu, który zna z opowieści tragicznie zmarłej matki[3]. Odkrywa, że dom był związany z tragicznym losem XIX-wiecznego malarza, Edwarda Radcliffe'a, którego narzeczoną ktoś zastrzelił, a modelka zniknęła, prawdopodobnie kradnąc rodzinny skarb - błękitny diament. Chwilę później odkrywa, że jej rodzina jest związana z tym domem - cioteczny wuj, Tip, mieszkał tam z matką i rodzeństwem podczas bombardowań w latach 40., a jej matka zginęła nieopodal. Zamiast ogarniać suknię ślubną i menu na przyjęcie, udaje się na prowincję do Birchwood, żeby wyjaśnić tajemnice sprzed 150 i 25 lat. Na szczęście to tylko jedna z linii fabularnych powieści, oprócz tego pojawia się wszechwiedząca narratorka, Lily, tajemnicza modelka z obrazu, a wcześniej wychowywana przez złodziejaszków londyńska złodziejka; Lucy Radcliffe, siostra Edwarda, prowadząca szkołę dla dziewcząt; Ada, Brytyjka z Indii, zostawiona przez rodziców w szkole Lucy; Leonard, straumatyzowany żołnierz z I wojny światowej i naukowiec, badający losy Edwarda; czy wreszcie matka Tipa, dziennikarka pisząca z Birchwood reportaże z prowincji podczas wojny. Dopiero Elodie i wysłany przez potomkinię Ady australijski poszukiwacz skarbu, eks-policjant po rozwodzie, współcześnie odkrywają, kto zabił Fanny, gdzie zniknęła Lily (i kim była), co łączyło Edwarda i Jamesa oraz - czego nie odkrywają - gdzie jest “Błękit Radcliffów”.

Dees szydzi nieco z autorki, że zżyna z Dickensa, ale mnie bardziej (poza myślącą torbą z monogramem) rozczarowała właściwa pointa, skopiowana żywcem z “Qbzh j Eviregba”; ghgnw mn avrhzlśyaą śzvreć Yvyl bqcbjvnqn gemlznfgbyrgavn Yhpl, fvbfgen Rqjneqn, xgóen qyn ormcvrpmrńfgjn mnzlxn qmvrjpmlaę j avrbgjvrenyarw bq śebqxn fxelgpr v m cbjbqh fgerfh mncbzvan b glz. Oeng xvyxnanśpvr yng pvrecv, nyr zn anqmvrwę, żr manwqmvr hxbpunaą, cbqrwemrjnaą b xenqmvrż v hpvrpmxę. Yhpl bq zbzragh bqxelpvn qvnzragh j fjbvpu emrpmnpu mnpmlan fbovr cemlcbzvanć jlqnemravn yrgavrw abpl, nyr xbśpv Yvyl, xgóen fgnłn fvę qhpurz bcvrxhńpmlz qbzh, jlwzhwr whż cb śzvrepv Rqjneqn.

Bawiąc-uczyć: wimperga to “dekoracyjne wykończenie w kształcie wysokiego trójkąta, wieńczące szczyt portalu albo ostrołuk okna charakterystyczne w architekturze gotyckiej oraz stosowane w zdobnictwie neogotyckim” (Wikipedia).

[1] Serio, “torba wciśnięta głęboko na dno pudła odetchnęła”, a cała scena wyjmowania rzeczy z torby jest przedstawiana z punktu widzenia wyprawionej skóry.

[2] W ogóle wątek ślubu jest przeuroczy. Alastair, narzeczony Elodie, jest w zasadzie nieobecny, bo ma “interesy za granicą”, ślub i wesele organizuje matka narzeczonego, hojnie rozdzielająca zadania również pannie młodej. Chyba bardziej od Elodie ożywiona jest przygotowaniami Pippa, jej przyjaciółka, chociaż przyjaźń polega na tym, że Elodie Pippy raczej unika i nie dzieli się z nią niczym ważnym.

[3] To jedyna cecha dystynktywna Elodie - jest córką genialnej wiolonczelistki, która ponad 20 lat temu zginęła w wypadku. Mam wrażenie, że zarówno matka narzeczonego, jak i sam narzeczony (nie wspominając o ojcu Elodie, który mimo deklarowanego uczucia do córki, w ogóle się nie pojawia w trakcie akcji) są zakochani w duchu matki dziewczyny. Na pewno są bardziej zainteresowani sami sobą niż Elodie:

Na wszystkie te wydarzenia chodzili tylko we dwoje, matka i syn – to był ich czas („Ojciec uważa, że to przesada. Jego ulubioną rozrywką jest rugby”). Nadal podtrzymywali tę długoletnią tradycję i raz w miesiącu wybierali się na koncert, a po nim na kolację. Słysząc to, Pippa uniosła brwi, zwłaszcza gdy Elodie wyznała, że nigdy nie została zaproszona, by do nich dołączyć; ona jednak się tym nie przejmowała.

Inne tej autorki.

#103